Stap 5 van de Meldcode gaat veranderen!

Per 1 januari 2019 gaat Stap 5 van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling veranderen. Waar de stap voorheen bestond uit twee mogelijkheden: melden óf zelf hulp organiseren, bestaat hij in de toekomst uit het maken van twee afwegingen: Is melden noodzakelijk én Is hulpverlening (ook) mogelijk?

Huiselijk geweld en kindermishandeling is problematiek met een langdurig karakter. Veel slachtoffers worden opnieuw slachtoffer. Het is zelfs zo dat eerder geweld de belangrijkste voorspeller is van toekomstig geweld. De meeste beroepskrachten zijn kortdurend betrokken bij een gezin. Zij beschikken meestal over onvoldoende informatie ten aanzien van eerder slachtofferschap of eerder plegerschap van betrokkenen. Hulpverleners die succesvol hulp hebben verleend in een gezin, hebben vaak niet de mogelijkheden om te signaleren dat geweld terug kan keren na het afsluiten van de hulpverlening. De verandering van Stap 5 van de Meldcode moet hierin verandering gaan brengen en hiermee krijgt de radarfunctie van Veilig Thuis echt vorm.

Het doen van een melding bij Veilig Thuis is nu voor veel beroepskrachten een laatste optie, een laatste toevlucht als zelf hulpverlenen niet meer mogelijk is. Melden en hulpverlenen lijken elkaar uit te sluiten. Met de verplichting dat beroepsgroepen een afwegingskader moeten toevoegen in hun Meldcode komt hier verandering in.

Om in de toekomst gezinnen waarin acuut of langdurig geweld speelt beter te herkennen en ondersteunen verandert Stap 5. Professionals moeten straks in Stap 5 eerst overwegen of het nodig is om een gezin te melden bij Veilig Thuis. Daarna beslissen zij of het mogelijk is om zelf hulp te bieden of te organiseren. Om dit goed te kunnen doen moet elke beroepsgroep een eigen afwegingskader toevoegen aan de Meldcode. In dit afwegingskader staat beschreven welke situaties de veiligheid van gezinsleden zodanig bedreigend zijn, dat een melding bij Veilig Thuis altijd noodzakelijk is. Een afwegingskader binnen een onderwijsinstelling zal er anders uitzien als een afwegingskader binnen een huisartsenpraktijk. Bijvoorbeeld een leerkracht heeft signalerende mogelijkheden, maar zal zelf geen hulp verlenen. Een huisarts kan naast het signaleren, wel hulp bieden. Er is dus een verschil mogelijk in de verschillende afwegingskaders.

Dit betekent dat er meldafspraken komen tussen Veilig Thuis en de verschillende beroepsgroepen. Een voorbeeld van een meldafspraak is dat een situatie met ernstig letsel altijd gemeld wordt. Dit zal zorgen voor een toename in het aantal meldingen die bij Veilig Thuis binnenkomen. Bij een melding kan Veilig Thuis eventueel eerdere signalen van onveiligheid over de betrokkenen bundelen.

Het afwegingskader maakt tevens duidelijk of het bieden van hulp of het organiseren van hulpverlening tot de mogelijkheden behoort. Wanneer er in het begin van Stap 5 besloten is tot het doen van een melding, zal de tweede vraag over eventuele hulp en aan welke voorwaarden deze moet voldoen, in overleg met Veilig Thuis beantwoord worden.

Vanaf 1 januari 2019 moeten alle beroepsgroepen die vallen onder de werking van de Wet verplichte Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld verplicht over een afwegingskader beschikken.

De periode tot 1 juli 2018 is bedoeld om de afwegingskaders op te stellen. De tweede helft van het jaar 2018 is bedoeld om de afwegingskaders een plaats te geven in het dagelijks werk van beroepskrachten en er, vooruitlopend op de verplichting ermee te gaan werken, er alvast mee te oefenen.

Beroepsgroepen hebben de ruimte om een afwegingskader op te stellen op ene manier die aansluit bij het professioneel handelen.

Volgens de Meldcode is het hebben van een aandachtfunctionaris niet verplicht. Een aandachtfunctionaris kan echter zeer ondersteunend zijn bij de implementatie van de nieuwe Meldcode. Ook heeft hij een belangrijke rol bij het ondersteunen van de medewerkers in de stappen van de Meldcode. Veilig Thuis Noord- en Midden Limburg heeft korte lijntjes met de aandachtfunctionarissen in de regio.

Bent u aandachtfunctionaris? Of bent u bezig met het opstellen van een afwegingskader voor uw beroepsgroep en wilt u contact met Veilig Thuis Noord- en Midden Limburg voor het maken van samenwerkingsafspraken? Wij zijn elke werkdag bereikbaar van 8.30 tot 17.00 op 088-0072975, en tevens ook per mail bereikbaar via info@veiligthuisnml.nl.

In dit animatiefilmpje wordt duidelijk uitgelegd wat de verandering precies in gaat houden.

In juli 2017 is het basisdocument “het afwegingskader in de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling” gepubliceerd. Dit document helpt beroepsgroepen – die onder de Wet verplichte Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling vallen – om een afwegingskader voor hun beroepsgroep op te stellen. Het is opgesteld door Movisie, het Nederlands Jeugdinstituut en Augeo Foundation.